Diş Tellerinin Bakımı
Eğer braket taktırmadan önce diş fırçalama ve diş ipinin önemli olduğunu düşündüyseniz haklısınız. Fakat ortodontik tedavi gören insanların ağız hijyenine daha fazla dikkat etmeleri gerekir. Braket takılı olan dişlerde daha fazla yiyecek birikimi olur. Eğer dişlerden ve braketlerden plak temizlenmezse diş eti hastalığı, çürüme ve kötü nefese yol açarlar. Plak, bakteri, kalıntı ve yiyecek parçalarından oluşan bir karışımdır. Bakteriler şekerle beslenerek asit üretir, dişetlerini rahatsız eder, dişin mine tabakasına hasar vererek kötü kokuya sebep olurlar. Plağın düzenli ve düzgün temizlenmesi önemlidir. Böylece braketler çıktığında alttaki diş sağlıklı ve güçlü olur.
Diş Fırçalama
Yumuşak uçlu diş fırçası kullanın – yumuşak uçlar çatlak ve köşelere ulaşmakta orta ve sert uçlardan daha başarılıdırlar ayrıca dişetlerini rahatsız etmezler. Bazı markalar, özellikle braketli insanlar için diş fırçası üretirler. Çift seviye olarak bilinen bu fırçalar kenarlarda daha uzun, ortalarda daha kısa kıllara sahiptir. Bu diş fırçalarını özellikle aramanıza gerek yoktur çünkü artık çoğu diş fırçası bu şekilde üretilmektedir. En önemlisi yumuşak ve ADA tarafından onaylanmış bir diş fırçası bulmaktır. Bunun haricinde fırçanın boyu, şekli ve diğer özellikleri size bağlıdır. Ya elektrikli diş fırçaları? – Gerekli olmamakla beraber eğer elinizde varsa, braketlerle kullanımı güvenlidir. Tek dikkat edilmesi gereken fırçanın plastik arkasının braketlere çarpmamasıdır. Ayrıca dişe takılı olanları gevşetmemek veya hasar vermemek için orta hızda kullanım tavsiye edilir. Günde en az 2-3 defa diş fırçalayın – Günde en az 1 kez yatmadan önce ve 1 kere de başka bir zaman diş fırçalayın. Braketlerin arasında veya çevresinde yemek kalmadığından emin olmak için en iyisi yemek sonrası diş fırçalamaktır. Dişler her sefer en az 2-3 dakika yavaş ve dikkatlice fırçalanmalıdır. Dişin ve braketlerin içini dışını ve çiğneme alanlarını fırçalamak çok önemlidir. Dişinizi en az 2-3 dakika fırçalamak çok önemlidir. Yeterince fırçaladığınızdan emin olmak için saat veya kronometre kullanabilirsiniz.
Diş İpi
Günde en az 1 kere diş ipi kullanın. Braketler varken diş ipi kullanmak mümkün gözükmese de, bu hem kolayca yapılabilir hem de gereklidir. Tellerin ve dişeti çizgisinin arası için özel diş ipleri vardır. Braketler ilk takıldığında, diş ipi kullanım teknikleri diş hekiminiz tarafından gösterilebilir. Eğer doğru yaptığınızdan emin değilseniz diş hekiminize danışabilirsiniz.
Fluorid
Marka önemli olmamakla Fluoridli diş macunu kullandığınızdan emin olun. Daha fazla fluorid için marketlerde satılan gargaraları deneyebilirsiniz. Bu gargaralar ortodontik tedavi sırasında dişleri güçlendirecek ve koruyacak kadar fluorid içerirler. Ama dişinizde çürük varsa veya olma ihtimali varsa ortodontistiniz size daha yoğun bir gargara tavsiye edebilir. Diş kliniğinde tedavi – Düzenli ziyaretlerinizde diş hekiminiz de genelde jel şeklinde bir fluorid tedavisi de yapabilir. Eğer eski çürükleriniz varsa doktorunuz bu tedaviyi tavsiye edebilir.
Yardımcı Araçlar
Plastik uçlu veya tek öbekli fırçalar – Bunlar köşelere ve çatlaklara daha rahat erişebilmenizi sağlayan fırçalardır. Tek öbekli fırçalar pipo temizleyicilerine benzerler. Oral irrigatorler – bu cihazlar ağzınızdaki yemek parçalarını temizlemek için dişlerinize yüksek basınçlı su püskürtürler. Bunlar ağız hijyenine yardımcı olmak için kullanılmaları gerekir, ama asla diş fırçalamanın yerine geçmezler. Braketlere zarar vermemek için orta hızda çalıştırılmaları gerekir. Antibakteriyel Gargaralar – Bu gargaralar büyükler için iyi olmalarına rağmen içerdikleri yüksek alkol çocuklar için zararlıdır. Çocukların kullanımı için alkolsüz gargaralar olmasına rağmen bunlar sadece nefesi ferahlatırlar ve bakteriye karşı etkisizdirler. Çocuğunuz için antibakteriyel gargara almadan önce, ortodontistinize hangi gargaranın uygun olabileceğini danışmalısınız. Eğer ağız hijyeni ürünlerinden herhangi biri hakkında sorularınız varsa bunları rahatlıkla ortodontistinize sorabilirsiniz.
Sabitleyicilerin (Retainer) bakımı Eğer ağzınızda sabitleyici veya başka çıkartılabilir ortodontik aletler varsa bunların da düzenli temizlenmeleri gerekir. Ne de olsa ağzınızda çok fazla zaman geçirirler. Bunları hergün biraz diş macunuyla fırçalayabilirsiniz. Ağız ve dişetlerine temas eden yerleri fırçalamanız önemlidir. Eğer temizleme solüsyonu kullanmak istiyorsanız ortodontistinize hangisini kullanmanız gerektiğini sorabilirsiniz. Bazı temizleme solüsyonları ortodontik aletlerdeki tel ve metalleri aşındırabilir. Aleti yıkarken asla sıcak su kullanmayın. Plastik bölümleri yamultarak aleti kullanılmaz hale getirebilir. Sabitleyici ağzınızda değilken ortodontistinizin verdiği kutuda saklayabilirsiniz. Ev hayvanlarından da saklamanız tavsiye edilir. Kediler ve köpekler plastiği sevdiklerinden aleti parçalayabilirler.
Düzgün Beslenme
Braket takarken çürük yapabilecek besinleri yemeden iki kere düşünmek gerekir. Brakete zarar verebilecek besinlerden de uzak durmalısınız. Braketlerin devamlı kırılması tedavi süresini uzatıcı bir etkendir. Sert ve yapışkan yiyeceklerden uzak durun. Karamel, şeker, sakız vs. brakete zarar vererek tel ve aralıkların içine kaçabilirler. Yiyecekler orada sıkıştıklarında çürük yapan bakterilerin beslenmesi için yeterince şeker sağlarlar. Bütün şekerli yiyecekleri kesin. Tatlı ve gazlı içecekleri hala tüketebilirsiniz ama ne kadar şekerli yerseniz çürük riski de o kadar artar. Sadece ne yediğiniz değil, ne zaman yediğiniz de önemlidir. Sık aralıklarla şekerli yiyecek tüketmek, bu yiyecekleri şeker içermeyen bir öğünle yemekten de daha kötüdür. Bakterilerin asite dönüştürecek şekeri ne kadar çok olursa çürüme riski de o kadar artar.
Dişhekimi Ziyaretleri
Ortodontiste giderken dişhekiminize gitmeyi de ihmal etmeyin. Temizlik ve kontrol için yılda 2 defa diş hekiminizi ziyaret etmek önemlidir.